ترمه چیست؟
ترمه، نوعی پارچه گران‌بهای بافته‌شده از الیاف بسیار لطیف است که از صنایع دستی نساجی نفیس ایران میباشد. پارچه ترمه از دو سري نخ تار و پود از جنس ابریشم و پشم مرغوب با الیاف بلند تشکیل شده که با دست بافته شده است به نحوي كه پود در پشت پارچه به صورت آزاد و با تراکم پودی بالا میباشد. نخ‌ها با رنگ‌های گیاهی و مواد مصنوعی طبیعی، و بیشتر به رنگ‌های عنابی، قرمز، سبز، نارنجی و مشکی رنگرزی می‌شوند.
نقش‌های منحنی مانند بته جقه و گل‌های شاه‌عباسی در رنگ‌های مختلف در ترمه به کار میرود. برخی از نقش‌های متنوع ترمه بافی عبارتند از بته جقه، گل‌های شاه عباسی، بته خرقه، شاخ گوزنی، امیری، راه راه (محرمات)، بته سروی و بته بادامی.
ترمه با طرح‌های بسیار متنوعی در نقاط مختلف ایران بافته میشود و یزد یکی از زیباترین ترمه ها را در بین شهرهای ایران داراست.
پارچه ترمه از گذشته های دور با فرهنگ ایرانی عجین شده است و در محصولاتی متنوعی همچون سجاده ترمه، کوسن ترمه، رومیزی ترمه، جانماز ترمه، رانر ترمه، تابلو ترمه، روتختی ترمه، سرمه دوزی، کراوات ترمه، البسه ترمه و … به کار میرود.
مراحل بافت ترمه یزدي
الف) مواد اولیه مصرفی ترمه یزدي
نخستین مرحله بافت ترمه تهیه کردن مواد اولیه آن اسـت. معمولـا ترمـه از پشـم و ابریشـم می بافند اما پشم سفید رایج ترین پشمی است که در بافت ترمه مورد استفاده قـرار میگیـرد زیـرا میتوان آن را با هر رنگی که دلخواه است رنگ آمیزي نمود. پشم ترمه باید مرغوب باشد و الیـاف بلندي داشته باشد که گوسفندان ایران و کشمیر داراي پشم هاي نرم و محکم خوبی بوده و تا حد زیادي براق و سفید است. شاه عباس صفوي، به دلیل اینکه شاه عباس طراحان برجسته اي را از چین و ارمنستان به ایران دعوت کرد تا هنر نوین خود را به ایرانیان تعلیم دهند به همـین دلیـل ترمه هاي آن زمان زیبایی و برجستگی خاصی پیدا کرد.
ب) شستن پشم
پس از تهیه مرغوبترین پشم، اولین کار تمیز کردن پشـم از چربـی و چـرك موجـود در آن است.
ج) سفید کردن پشم
در ایران از دو روش براي سفید کردن پشم استفاده می شود.
1- پشم ها را در چمـن زار پهـن میکردند تا پس از جذب شبنم و تبخیر آن در روز سفیدتر گردد و ایـن عمـل را چنـدین مرحلـه انجام میدادند.
2 -استفاده از مشتقات گوگرد براي سفید کردن پشم ترمه
د) ثابت کردن رنگ
بعد از اینکه پشم ها به اندازه کافی سفید شدند، نوبت رنـگ نمـودن آنهاسـت کـه یکـی از مهمترین مراحل تهیه پشم براي بافت ترمه میباشد.
ه) رنگرزي به وسیله رنگهاي طبیعی و گیاهی
رنگ ترمه هاي ایرانی معمولا از گیاهان طبیعی تهیه میشود. این رنگ ممکن است از ریشـه،
تنه، برگها، گل، میوه و یا پوست گیاهان بدست آید.
ابزار کار و شیوه بافت ترمه یزدي:
دستگاه بافندگی ترمه ، تقریبا شبیه سایر دستگاه هاي نساجی سـنتی، چـوبی اسـت و در خـود مناطق تولید و توسط صنعتگران محلی ساخته میشود. تعـداد دسـتگاه هاي بافنـدگی در زمـان قدیم در یزد حدود 500 الی 700 دستگاه رسیده است اما در زمـان حـال ایـن صـنعت دسـتی تقریباً منسوخ شده است.
برای دیدن محصولات ترمه اریسا بر روی لینک زیر کلیک کنید.
