صنایع دستی و فهرستی بر صنایع دستی ایرانی

زمان مطالعه: 7 دقیقه
فهرستی بر صنایع دستی ایران
در این مقاله میخوانید

تمدن چند هزار ساله ایران، میراث ماندگار بسیاری برای ما به یادگار گذاشته که مجموعه این میراث، هویت تاریخی و ملی ما را تشکیل می دهد. این میراث، مظاهر و جلوه های متنوع و متعددی دارد که هر یک از آنها به نحوی، گذشته درخشان و تمدن باستانی این مرز و بوم را بازگو می کند. یکی از این مظاهر که در شاخه های متنوعی خود نمایی می کند و بازگو کننده ی هویت و ذوق و هنر ایرانیان است، صنایع دستی است.

تعريف صنايع دستي

تعاریف متعددی از صنایع دستی وجود دارد. یکی از این تعاریف که توسط گروهی از كارشناسان سازمان صنایع دستی ایران ارائه گردیده، به این شرح است:

صنایع دستی به مجموعه ای از هنرها و صنایع اطلاق می شود كه به طور عمده با استفاده از مواد اولیه ی بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید به كمك دست و ابزار دستی محصولاتی ساخته می شود كه در هر واحد آن ذوق هنری و خلاقیت فكری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی یافته و همین عامل، وجه تمایز اصلی این گونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشینی و كارخانه اي مي باشد.”

تعاریف دیگری که از صنایع دستی میتوان گفت:

– در یک نوع تعریف از صنایع دستی می توان گفت به بخشی از هنرهای سنتی اطلاق می شود که مهارت ها و فنون ساکنین یک منطقه را بیان می کند .

– در دیگر تعریف صنایع دستی می توان گفت آن چه را حقیقت و زیبایی ها اصیل و کهن تاریخ یک کشور را نشان می دهد .

– از طرف دیگر می توان گفت صنایع دستی به وسایل و ابزارهایی اطلاق می گردد که توسط دست افراد ساخته شود و از طرح های سنتی و طبیعی الهام بگیرد .

– اگر بخواهیم تعریف سازمان بین المللی یونسکو را در مورد صنایع دستی بیان کنیم ، می توان گفت به تمامی محصولاتی که ساخته دست بشر باشند و از مواد طبیعی و خام برای ساخت آن استفاده گردد که در انواع مختلف ابزاری ، زیبا شناختی ، هنری ، خلاقانه ، دارای بار فرهنگی ، کاربردی و سنتی طراحی می گردند .

– از لحاظ علمی می توان گفت علم و رشته صنایع دستی ، به رشته ای گفته می شود که تمام ابعاد و ویژگی های صنایع دستی را به دانش آموختگان این رشته می آموزد.

ویژگی های صنایع دستی

صنایع دستی به لحاظ قانونی و براساس معیارهای جهانی از یک سری ویژگی ها برخوردار هستند:

  1. استفاده از ابزارهای طبیعی و ساده در ساخت صنایع دستی. همچنین مراحل تولید نباید تماما توسط ماشین انجام شود و در صنایع دستی تماما یا بخش اساسی کار توسط دست و ابزار و وسایل دستی انجام می شود. لوازمی که تماما توسط ماشین آلات و به صورت تولید انبوه ساخته میشوند جزو صنایع دستی محصوب نمی شوند.
  2. متفاوت و متنوع بودن وسایل ساخته شده. حضور مؤثر و خلاق انسان در تولید و شكل بخشیدن به محصولات ساخته شده و امكان ایجاد تنوع و پیاده كردن طرح های مختلف در مرحله ی ساخت.
  3. تأمین قسمت عمده ی مواد اولیه مصرفی از منابع داخلی.
  4. بیان کردن فرهنگ ، اعتقاد و باورهای سنتی یک قوم یا کشور و داشتن بار فرهنگی (استفاده از طرح های اصیل، بومی و سنتی)
  5. عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد در مقایسه با سایر رشته های صنعت.

انواع صنايع دستی ايران

1. طراحي سنتي و نگارگری
2. سفالگری و سراميک سازی
3. بافته هاي داری
4. نساجي سنتی
5. شيشه گری
6. هنرهاي مرتبط با فلز
7. هنرهاي مرتبط با چوب
8. رنگرزی و چاپ سنتی
9. صحافی و جلد سازی سنتی
10. آثار لاکی و روغنی
11. رودوزی ها و بافتنی ها
12. سنگ تراشی و حکاکی روي سنگ
13. حصير بافی
14. فرآورده های پوست و چرم
15. ساير صنايع دستی

انواع صنایع دستی ایرانی

فهرست رشته های صنایع دستی

نساجی سنتی

ابریشم بافی
احرامی بافی
ارمک‌بافی
بافت انواع پارچه‌های سنتی (باشلق، کرباسبافی، قناویز، فرتبافی، شمدبافی، گزیبافی، متقالبافی، چفیهبافی، جیمبافی)
برکبافی
پتو بافی
ترمه بافی
جاجیم بافی (موج بافی، ماشته بافی، ساچیم بافی)
چادرشببافی
حوله بافی
دارایی‌بافی (ایکات)
زری‌بافی (زربفت)
سجاده بافی
سیاه‌چادر بافی
شالبافی
شعربافی
شک بافی
عبابافی – عبابافی نائین
گلیچ
متکازین (گلیمچه)
مخمل بافی
نوار بافی (پن‌بافی، مداخله‌بافی، کارت‌بافی، خوس‌بافی / خوس‌دوزی، وریسبافی، نواربافی علی‌آباد کتول)
پرده بافی
حمام سری
چپری
عریض‌بافی

انواع صنایع دستی ایرانی - ترمه بافی

چاپ های سنتی

1- قلمکار ( چاپ مهری و نقاشی )
2- کلاقه ای یا باتیک ( چاپ مهری یا نقاشی و دندانی )

سفال ، سرامیک و کاشی سنتی

1- خرمهره سازی
2- صنایع دستی سفال و سرامیک
3- کاشی مشبک
4- کاشی زرین فام
5- کاشی معرق
6- کاشی معقلی
7- کاشی مینایی
8- کاشی هفت رنگ
9- موزائیک کاشی
10- نقاشی روی سفال ( نقاشی روی لعاب ، نقاشی زیر لعاب )

انواع صنایع دستی ایرانی صنایع دستی سفالی

صنایع دستی چرمی

1- جلد سازی چرمی سنتی
2- سراجی سنتی
3- سوخت روی چرم
4- معرق چرم
5- نقاشی روی چرم
6- نقش اندازی ضربی روی چرم
7- زین سازی

هنرهای دستی وابسته به معماری

1- آهک بری ( ساروج بری )
2- گچبری
3- مقرنس کاری

صنایع دستی فلزی

1- احجام فلزی سنتی
2- افزار فلزی (اسلحه سازی و …)
3- جُنده کاری
4- چاقو سازی
5- چلنگری
6- حکاکی روی فلز
7- دواتگری
8- زمودگری
9- زیور آلات سنتی
10- ضریح سازی
11- علامت سازی
12- قفل سازی
13- قلمزنی
14- کوفته گری (طلا کوبی روی فولاد و … )
15- گرگور بافی
16- مسگری
17- مشبک فلز
18- ملیله سازی
19- مینای خانه بندی ( پنجره ای یا مشبک )
20- مینای مرصع
21- میناکاری
22- ورشو سازی

صنایع دستی ایرانی مسگری

صنایع دستی چوبی

1- احجام چوبی سنتی (پیکر تراشی )
2- ارسی سازی
3- بامبو بافی
4- ترکه بافی (ارغوان بافی ، مروار بافی ، چم بافی )
5- چیق بافی
6- حصیر بافی (بوریا بافی، بادبزن بمپور )
7- خاتم کاری
8- خراطی
9- سازهای سنتی
10- سوخت روی چوب
11- قواره بری
12- کپو بافی
13- کنده کاری روی چوب
14- گره چینی
15- محرق چوب
16- مشبک کاری
17- معرق چوب
18- معرق منبت
19- منبت چوب
20- نازک کاری
21- نقاشی روی چوب

انواع صنایع دستی ایرانی صنایع دستی چوبی

صنایع دستی دریائی

1- صنایع دستی دریایی
2- نقاشی روی صدف

صنایع دستی سنگی

1- احجام سنگی
2- تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی
3- حجاری سنتی (سنگتراشی )
4- حکاکی روی سنگ
5- خراطی سنگ
6- فیروزه کوبی
7- مرصع کاری
8- مشبک سنگ
9- معرق سنگ
10- موزائیک سنگ

صنایع دستی مستظرفه

1- پاپیه ماشه
2- تذهیب
3- تشعیر
4- جلد سازی
5- صحافی سنتی
6- طراحی سنتی ( طراحی فرش و… )
7- قطاعی ( کاغذ و پارچه )
8- کاغذ سازی دستی
9- نقاشی سنتی دیواری
10- نقاشی سنتی روی استخوان
11- نقاشی قهوه خانه ای
12- نقاشی گل و مرغ
13- نقاشی لاکی
14- نگارگری ( نقاشی ایرانی ، مینیاتور )

آبگینه

1- آئینه کاری
2- تراش شیشه
3- شیشه حرارت مستقیم
4- شیشه گری فوتی
5- معرق شیشه یا شیشه خانه بندی
6- نقاشی پشت شیشه
7- نقاشی روی شیشه
8- همجوشی شیشه

پوشاک سنتی

1- البسه محلی
2- بافتنی های سنتی (کلاه ، جوراب و …)
3- برقع
4- پای پوشهای سنتی (آجیده دوزی، تخت کشی، گیوه چینی، رویه بافی گیوه، گیوه دوزی، گیوه بافی، چاروق دوزی، چموش دوزی)
5- پوستین دوزی
6- چوقابافی (چوغابافی)
7- عروسک بافی
8- قلاب بافی
9- مجسمه های محلی (مومی )

پیشه های سنتی وابسته به صنایع دستی

1- ابریشم کشی
2- دباغی سنتی
3- رفو گری
4- رنگرزی گیاهی
5- گلابتون سازی
6- ملقمه فلز
7- نخ ریسی سنتی

رودوزی های سنتی

1- آجیده دوزی (لایه دوزی )
2- آئینه دوزی
3- بلیش دوزی (قزاق دوزی )
4- پته دوزی (سلسله دوزی )
5- پولک دوزی
6- پیله دوزی
7- تسمه دوزی
8- تفرشی دوزی
9- چهل تکه دوزی (خاتمی دوزی ،لندره دوزی)
10- خوس دوزی
11- دانه دوزی
12- ده یک دوزی (برجسته دوزی)
13- پریواردوزی
14- زرتشتی دوزی (گبردوزی )
15- زرک دوزی
16- زغره دوزی
17- ستاره دوزی
18- سرافی دوزی
19- سرمه دوزی
20- سکمه دوزی (چشمه دوزی ،درویش دوزی ، ژوردوزی )
21- سکه دوزی (اشرفی دوزی)
22- سوزندوزی اصفهان (گلدوزی و گندمی دوزی )
23- سوزندوزی بلوچ
24- سوزندوزی سیستان (خامه دوزی ، سیاه دوزی و ابریشم دوزی)
25- سوزندوزی ترکمن (سیاه دوزی ترکمن )
26- شرابه دوزی (منگوله دوزی ،آویزه دوزی)
27- شمسه دوزی
28- صدف دوزی
29- قلابدوزی اصفهان
30- قلاب دوزی رشت
31 – قیطان دوزی (فتیله دوزی ،مغزی دوزی ، یراق دوزی )
32- کتیبه دوزی
33- کردی دوزی
34- کم دوزی (کمان دوزی ، کمه دوزی )
35- گلابتون دوزی (بادله دوزی )
36- لانه زنبور دوزی
37- مخمل دوزی
38- مرصع دوزی (سنگ دوزی)
39- مروارید دوزی
40- مضاعف دوزی
41- ملیله دوزی
42- ممقان دوزی
43- منجوق دوزی
44- نقده دوزی
45- نقش دوزی
46- نوار دوزی

بافته های داری و زیر اندازها :

1- پلاس بافی
2- زیلو بافی
3- قالی بافی (گل برجسته ، خرسک ،دورويه، نمکدان بافی و چنته )
1-3- گبه
4- صنایع دستی گلیم (گلیم (مسند ، دورو ،ساده)، گلیم گل برجسته، گلیم ورنی (سوزنی)، گلیم شیریکی پیچ، سفره کردی، مفرش، رند)
5- اجاق قراقی
6- جل اسب
7- خورجین بافی
8- سرانداز بافی
9- نمد مالی

انواع صنایع دستی ایرانی فرش و گلیم و نمد

 

شرکت صنایع دستی اریسا به طور ویژه در بحث بسته بندی صنایع دستی و محصولات فرهنگی فعالیت میکند. شما می‌توانید از فروشگاه اینترنتی ما، انواع صنایع دستی ایرانی را بهترین کیفیت و با قیمت مناسب جهت هدیه دادن، بویژه هدیه سازمانی و هدیه تبلیغاتی صنایع دستی خریداری نمائید.

دیدگاهی در مورد “صنایع دستی و فهرستی بر صنایع دستی ایرانی

  1. شادی گفت:

    عالی بود من که لذت بردم

    1. اریسا گفت:

      ممنون از شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

محصولات پیشنهادی برای شما

مطالب مرتبط
معرفی ست گلدان فیروزه کوبی
معرفی 6 ست هدیه گلدان فیروزه کوبی زیبا برای هدیه دادن
زیباترین دیزاین ها برای چیدن سفره هفت سین در دفتر کار
زیباترین دیزاین‌ ها برای چیدن سفره هفت سین در دفتر کار + معرفی پنج ست هفت سین زیبا برای هدیه به کارمندان
آداب و رسوم و سنت های هدیه دادن در سرتاسر جهان
آشنایی با سنت‌های هدیه دادن در سراسر جهان
ایده خرید هدیه عید نوروز برای عروس
16 ایده خرید هدیه عید نوروز برای عروس
هدیه برای همسر عاشق قهوه
برای کسی که عاشق قهوه‌ است، چه کادویی بخریم؟
سبد خرید
ورود

هنوز حساب کاربری ندارید؟

فروشگاه
علاقه مندی ها
0 موارد محصول
حساب کاربری من